Το διαδίκτυο, η TV, η τεχνολογία επηρεάζουν τον εγκέφαλο;

Image by Sonal And Abe via FlickrΞεκινάμε από την τηλεόραση. Κατηγορείται σε σχετικές μελέτες όπως και τα άλλα τεχνολογικά μέσα, ότι τα παιδιά γίνονται επιρρεπή σε σειρά ασθενειών όπως η παχυσαρκία, επηρεάζονται σε ότι αφορά την σεξουαλική συμπεριφορά τους, ενώ τα στοιχεία δεν ήταν τόσο ξεκάθαρα σε ότι αφορά τη σχέση με την διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. Σίγουρα η πολύωρη τηλεθέαση απομονώνει κοινωνικά τα παιδιά και τα στερεί από ευκαιρίες κοινωνικοποίησης και επικοινωνίας με άλλα παιδιά.

Κινητά: κατηγορούνται ότι "καίνε" τον εγκέφαλο με τα μικροκύματα που ανεβάζουν τη θερμοκρασία του εγκεφάλου κι έτσι καταστρέφονται κύτταρά του. Πολλές έρευνες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην πιθανή πρόκληση καρκίνου και διαφόρων βλαβών. Λύση; Η χρήση ακουστικών hands free ώστε το κινητό να είναι σε απόσταση ασφαλείας από τον εγκέφαλο. Φυσικά ο ευαίσθητος εγκέφαλος των παιδιών δεν ενδείκνυται για χρήση κινητού που προκαλεί σίγουρα βλάβες στον εγκέφαλο των παιδιών.

Διαδίκτυο: Πολλοί οι προβληματισμοί γύρω από την απέραντη ποσότητα πληροφοριών που μπορεί κανείς να βρει και να επεξεργαστεί στο διαδίκτυο. Μήπως γίνεται μια επιφανειακή ανάλυση προκειμένου να μπορεί κάποιος να ανταπεξέρχεται στον καθημερινό όγκο πληροφοριών που λαμβάνει; Όταν ο ανθρώπινος εγκέφαλος περνά πολύ χρόνο απασχολούμενος με υψηλή τεχνολογία και λιγότερο με ανθρώπους, παρασύρεται μακριά από θεμελιώδεις κοινωνικές ιδιότητες, όπως η ανάγνωση εκφράσεων προσώπου κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης. Έτσι, τα εγκεφαλικά κυκλώματα που σχετίζονται με την διαπροσωπική επικοινωνία, αδυνατίζουν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία ερμηνείας μη λεκτικών μηνυμάτων, την απομόνωση και την απώλεια ενδιαφέροντος για την παραδοσιακή μάθηση σε μια αίθουσα. Τα παιδιά χρειάζονται καθοδήγηση στην απόκτηση αναγνωστικής κατανόησης στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Μεγάλη μελέτη του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, καταλήγει ότι η παρέα με φίλους μέσω Ίντερνετ παρέχει στους έφηβους τα απαραίτητα εφόδια για εργασία και κοινωνικοποίηση στην ψηφιακή εποχή. Αυτό περιλαμβάνει μαθήματα σχετικά με την ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο και τους κατάλληλους τρόπους επικοινωνίας.

Αναμφισβήτητα κάθε νέο τεχνολογικό μέσο, κάθε μια τεχνολογική επανάσταση, προκαλούσε και προκαλεί ηθικά διλήμματα γύρω από τις επιπτώσεις και τις αλλαγές που φέρνει στη ζωή μας. Η κριτική συζήτηση, η όχι άκριτη εισαγωγή και χρήση στη ζωή μας των νέων αυτών τεχνολογιών, η κατάλληλη εκπαίδευση, μόνο καλό κάνει. Γιατί όταν από "μόδα" εισάγουμε σε κύριους τομείς της ζωής μας την τεχνολογία, πρέπει πρώτα να έχουμε αποφασίσει ότι όντως μας χρησιμεύει, ότι είναι αποτελεσματική και δεν μας περιορίζει, ότι δεν είναι εργαλείο ή μέσο που οδηγεί σε παράνομες δραστηριότητες και σε παραβατική συμπεριφορά και ότι δεν αλλοιώνει τις κοινωνικές και ανθρώπινες λειτουργίες και συμπεριφορές. Σκοπός μας δεν είναι να απορροφούμε μια μηχανική και τυπική γνώση. Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις εντοπίζονται στους επαγγελματικούς τομείς, στην επικοινωνία, στην εκπαίδευση. Η επικοινωνία ήδη έχει αλλάξει δραματικά με το e-mail, τα κινητά, το facebook και τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης (social networking). Είναι στο χέρι μας να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία προς όφελος της ανθρωπότητας και να μη γίνουμε υποχείρια, αλλά αυτοί που συνειδητά και υπεύθυνα και με κριτική επίγνωση μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα διάφορα εργαλεία και εφαρμογές της τεχνολογίας καθαρά ως μέσο για την καλυτέρευση της εργασίας, της επικοινωνίας, κ.λ.π.

Ολοένα και περισσότερο εξαρτώμαστε από την τεχνολογία και το ηλεκτρικό ρεύμα. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν δεν είχαμε ρεύμα για μια εβδομάδα (π.χ. λόγω καταστροφών στο δίκτυο μεταφοράς). Οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες έχουν αυξηθεί στο περιβάλλον διαβίωσης, αλλά και στο φυσικό περιβάλλον. Στο μέλλον ίσως να χρειαζόμαστε "ρούχα-ασπίδες" για την μεγάλη σε ένταση ακτινοβολία, που αν και δεν έχει αποδειχτεί κόμη, σίγουρα προκαλεί διάφορες μορφές καρκίνου και διαφόρων επιπλοκών και επιπτώσεων στην υγεία μας. Η μεγάλη πρόκληση είναι να κάνουμε την τεχνολογία φιλική προς τον άνθρωπο, ακίνδυνη και περιβαλλοντολογικά φιλική. Θα τα καταφέρουμε πριν να είναι αργά; Ιδού το ερώτημα.