Επειδή έχουν ήδη παρέλθει αρκετές ημέρες από τις καταστρεπτικές πυρκαγιές (ιδιαίτερα της Αττικής), που όμως συνεχίζονται και σε άλλα μέρη της Ελλάδας και θα συνεχίζονται για όλο το καλοκαίρι, πρέπει να επισημάνουμε ότι πυρκαγιές αυτή την εποχή γίνονται:
- Από αμέλεια ανθρώπων (καύση χόρτων, ενέργειες ψυχασθενών, κ.λ.π.),
- Από καιρικές συνθήκες (κεραυνοί, κ.λ.π.),
- Από παράνομες επιμελείς και σχεδιασμένες ενέργειες που στόχο έχουν την παράνομη κτίση ή απαιτήσεις οικοπεδοποίησης δασών
Σε ότι αφορά τις πρώτες 2 αιτίες, είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν αμέλειες και επικίνδυνες καιρικές συνθήκες πολλές φορές. Σε ότι αφορά την τρίτη αιτία (οι προτάσεις αφορούν όμως και τις δυο πρώτες), πρέπει το κράτος να λαμβάνει σχετικά μέτρα προστασίας. Μερικά από αυτά θα μπορούσε να είναι:
- Επιτήρηση των περιοχών όπου έχουν ξανασυμβεί περιστατικά εμπρησμών από εθελοντές, ΜΚΟ, δασάρχες, πυροσβέστες, στρατό.
- Εγκατάσταση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης (αισθητήρες, τηλεπισκόπηση από εναέρια μέσα, επισκόπηση από ειδικούς δορυφόρους ανίχνευσης πυρκαγιών).
- Αν έχει ήδη καεί μια δασική περιοχή, εντοπισμός των παράνομων κτισμάτων και κατεδάφισή τους. Αν είχαμε τουλάχιστον 100 κατεδαφίσεις σε βίλες καταπατητών στην περιοχή που κάηκε, ίσως να μην επιχειρούσαν οι επιτήδειοι να κάψουν ξανά τα δάση. Μην ξεχνούμε ότι οι παράνομοι καταπατητές παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τα μετεωρολογικά δελτία για τους ανέμους, ώστε να είναι εξασφαλισμένη η επιτυχία του εγχειρήματος.
- Καθαρισμός ρεμάτων, αποψίλωση δέντρων, ζώνες πυροπροστασίας, κ.λ.π.
- Έγκαιρη επέμβαση όλων των δυνάμεων πυρόσβεσης, ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος και η φωτιά να σβήνει αμέσως.
- Χαρτογράφηση των περιοχών και εισαγωγή τους στο Εθνικό κτηματολόγιο ή σε ένα Εθνικό δασολόγιο όπου θα χαρακτηρίζονται ως δάση, κι έτσι θα είναι αδύνατη η νόμιμη άδεια κατασκευής σπιτιών στην καμένη γη για οποιοδήποτε λόγο.
Δυστυχώς επειδή εκ του αποτελέσματος κρίνεται η αποτελεσματικότητα του κράτους και χωρίς να υπάρχουν άλλα κίνητρα, αναφέρω αυτά που λένε όλοι οι υπεύθυνοι:
- περίπου 200.000 στρέμματα καμένης γης,
- χρειάζονται 50 χρόνια για να ξαναγίνει η καμένη περιοχή δάσος ξανά, γιατί έχει ξανά καεί,
- η περιβαλλοντική επιβάρυνση είναι πολύ μεγάλη, υπάρχει πιθανότητα πλημμυρών, κατεδαφίσεων, κ.λ.π.
Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
- Πως θα ξαναγίνει το καμένο δάσος - δάσος έναντι των δεδομένων σχεδόν καταπατήσεων γης; Μια πρόταση που άκουσα στο ράδιο έλεγε ότι θα πρέπει να αναλάβει την αναδάσωση ο στρατός και την επιτήρηση της περιοχής. Δεν είναι άσχημη η ιδέα, ελλείψει κονδυλίων και πολλών μέσων.
- Πως θα μπορέσουμε από εδώ και πέρα να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τις δύσκολες φωτιές, όπως αυτής της Αττικής; Αναμφισβήτητα δε λείπει ο ηρωισμός, η επαγγελματικότητα των πυροσβεστών, λείπουν όμως τα εναέρια μέσα (παλιά αεροπλάνα, νοικιασμένα ρωσικά βαριά αεροπλάνα που δε μπορούν να επιχειρούν πάντα, κ.λ.π.), ένα κέντρο συντονισμού που δε θα συντονίζει μόνο τους πυροσβέστες, αλλά και τους σχετικούς δήμους κάνοντας επίταξη μέσων όταν απαιτείται (υδροφόρες, φαγάνες, σκαπτικά) και θα συντονίζει και θα εφοδιάζει εθελοντές, ΜΚΟ, με οδηγίες, εξοπλισμό. Η συμβολή του στρατού θα μπορούσε να είναι σημαντικότατη αν αποφασιστεί να ενεργοποιήσουμε στη δασοπυρόσβεση τα πολλά ελικόπτερα που παλιότερα αγοράσαμε γι' αυτό το σκοπό (με κάδους 20 τόνων νερού!).
- Να επιβληθούν πρόστιμα "αναδάσωσης" σε όλους τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς και εταιρείες που έχουν βλέψεις στις καμένες περιοχές και εξέταση νομιμότητας της λειτουργίας τους. Ειδικά εταιρείες που έχουν ξαναχτίσει αυθαίρετα να τιμωρούνται με αφαίρεση άδειας λειτουργίας ή αφαίρεση δυνατοτήτων οικοδόμησης στην καμένη περιοχή. Ακούστηκε κι αυτό: Δήμοι πρότειναν να αποζημιωθούν και τα αυθαίρετα καμένα σπίτια. Σίγουρα κάποιοι που δεν είναι πλούσιοι, είναι οι ιδιοκτήτες, αλλά να καταργήσουμε κι εντελώς τη νομιμότητα; Να δώσουμε το παράδειγμα για να καταπατούν τη δημόσια γη;
- Το κράτος μπορεί να συνεργαστεί πιο καλά με σχετικές ΜΚΟ, εθελοντές και ενεργούς πολίτες, επιδοτώντας και ενισχύοντας πρωτοβουλίες δεντροφύτευσης, καθαρισμού επικίνδυνων χώρων (δρόμοι, ρεύματα, ζώνες πυροπροστασίας);
- Να γίνονται τακτικές ασκήσεις προσομοίωσης, ασκήσεις ετοιμότητας και εξάσκησης των σχετικών φορέων και δήμων-πολιτών.
Επειδή η ελπίδα πεθαίνει τελευταία ας ελπίσουμε να μαζευτούν και να συνεργαστούν όλοι έστω και τώρα:
- Οι πολιτικοί που ενδιαφέρονται και σχετίζονται με θέματα πυρόσβεσης (πρώην-νυν υπουργοί-υφυπουργοί, εκπρόσωποι, κ.λ.π.)
- ΜΚΟ, εθελοντικά κινήματα,
- Επιστήμονες σ' αυτό το πεδίο,
- Εκπρόσωποι των Δήμων,
ώστε να συγκροτηθεί εθνικό σχέδιο για την πρόληψη των πυρκαγιών και την προστασία των δασών και των εκτάσεων δημόσιας γης, εθνικό συντονιστικό όργανο πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών κινδύνων της όλης προσπάθειας που θα λογοδοτεί στη βουλή και θα ενημερώνει υπεύθυνα τους πολίτες για τα σχέδια, τις πρωτοβουλίες, τις δράσεις και τα αποτελέσματά του.
Θα είναι πολύ ευχάριστο να γραφούν κι άλλες προτάσεις από τους αναγνώστες του άρθρου, που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν και να ολοκληρώσουν καλλίτερα την ελπίδα μας για ένα καλύτερο αύριο στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.