Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2011

Σχέσεις Μελισσών και Ανθρώπων - Λεηλασία


Ο καλός μου φίλος ο Κώστας που είναι νεόκοπος μελισσοκόμος μου διηγήθηκε μερικές πειστικές καταστάσεις από τη ζωή των μελισσών που μοιάζουν με την κοινωνία των ανθρώπων. Επειδή δε μπορώ να αναφερθώ στη ζωή και την οργάνωση της κοινωνίας των μελισσών χωρίς να την μελετήσω πρώτα πολύ καλά, επέλεξα να αναφερθώ σε ένα φαινόμενο που συμβαίνει στην κοινωνία των μελισσών, τη λεηλασία. Η κοινωνία των μελισσών βασίζεται σε κανόνες επιβίωσης και σε κανόνες ανάπτυξης και αρμονικής οργάνωσης που δεν έχουν αλλάξει καθόλου στο πέρασμα του χρόνου. Ο κυρίαρχος ρυθμιστής πολλών καταστάσεων, ισορροπιών στις κυψέλες, κ.λ.π. στη ζωή των μελισσών είναι ο μελισσοκόμος. Αυτός πρέπει να φροντίζει για την ομαλότητα και την ισορροπία στις κυψέλες του. Ούτε πρέπει να πεινάνε οι μέλισσες, ούτε πρέπει οι κυψέλες να είναι γεμάτες από μέλι που έχει παραμελήσει ο μελισσοκόμος να τρυγήσει.

Πως συμβαίνει η λεηλασία; Μπορεί από μια αμέλεια του μελισσοκόμου ή από πείνα των μελισσών που δε βρίσκουν τροφή να τραφούν. Η αμέλεια μπορεί να είναι ότι έχει ξεχάσει μια κηρήθρα εκτεθειμένη ή ξεχασμένη και τότε οι μυρωδιές είναι διάχυτες και οι μέλισσες βγαίνουν από τις κυψέλες τους για να λεηλατήσουν. Έχουμε μάθει ότι οι μέλισσες μαζεύουν τροφή (γύρη) από τα άνθη την οποία φέρνουν πάντα πίσω στην κυψέλη τους. Εδώ όμως βρίσκουν έτοιμη επεξεργασμένη τροφή (μέλι) την οποία αρχίζουν να τρώνε με μανία. Το χρώμα τους γίνεται μαύρο και κάτι αλλάζει στη μέχρι τώρα συμπεριφορά τους. Οι εργάτριες μέλισσες γίνονται τώρα επιθετικοί εισβολείς (κλέφτες) κι αναζητούν έτοιμη τροφή παντού γύρω τους. Και φυσικά αναζητούν τροφή και στις άλλες κυψέλες οπότε είναι πλέον κλέφτες και εισβολείς. επιχειρούν να διεισδύσουν στις άλλες κυψέλες κι αρχίζει μια μεγάλη μάχη, αποτέλεσμα της οποίας είναι να επιζήσουν οι πολύ ισχυρές (σε αριθμό μελισσών) κυψέλες. Ο μελισσοκόμος μπορεί από τη λεηλασία ως φαινόμενο να χάσει το μεγαλύτερο μέρος των μελισσών του, είτε οι εισβολείς προέρχονται από τις δικές του κυψέλες, είτε από άλλου μελισσοκόμου. Μέτρα αντιμετώπισης; Αφήνει μια πολύ μικρή τρύπα στην είσοδο της κυψέλης και βάζει και τεχνητά εμπόδια ώστε να χωράει μια μέλισσα μόνο να μπει ή να βγει από την κυψέλη. Επίσης μπορεί να ραντίσει με νερό τις κυψέλες στην είσοδό τους για να φύγουν οι εισβολείς.

Ως εδώ προσπάθησα να διηγηθώ τι συμβαίνει στην κοινωνία των μελισσών με το φαινόμενο της λεηλασίας. Τι συμβαίνει όμως στην κοινωνία των ανθρώπων; Το φαινόμενο της λεηλασίας πως αναπτύσσεται; Είναι ίδιο μ' αυτό των μελισσών ή διαφορετικό, αφού ως νοήμων πολιτισμός υποτίθεται ότι διαθέτουμε νόμους και μηχανισμούς που αποτρέπουν τη λεηλασία; Επειδή χωράει πολλή συζήτηση για το τι γίνεται στην ανθρώπινη κοινωνία, θα παρακαλέσω τους αναγνώστες με τα σχόλια τους να συμβάλλουν στην καλλίτερη αποτύπωση του φαινομένου της λεηλασίας στην ανθρώπινη κοινωνία. Τι είναι η λεηλασία όμως για τα ανθρώπινα μέτρα;
  • Η κλοπή κάποιου ιδιωτικού περιουσιακού στοιχείου. Π.χ. λείπεις σε διακοπές ή όχι και σου κλέβουν το σπίτι σου. Το χειρότερο είναι να γυρίσεις και να αντικρίσεις ένα άδειο λεηλατημένο σπίτι. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει νόμιμη τιμωρία για τον απρόσκλητο εισβολέα (κλέφτη), αν ποτέ αυτός βρεθεί από την αστυνομία κι επιστροφή των κλοπιμαίων στο νόμιμο ιδιοκτήτη. Κατά τους κλέφτες η λογική είναι ότι το κάνουν για να επιβιώσουν, γιατί είναι φτωχοί, ναρκομανείς που θέλουν τη δόση τους, άνθρωποι με χρέη, κ.λ.π. Φυσικά ένας κλέφτης δύσκολα ξεχνάει την εύκολη μέθοδο διαβίωσης. Ποιος όμως φταίει που κάποιος επιδίδεται στη λεηλασία; Η παιδεία; Τα κοινωνικά φαινόμενα; Οι κοινωνικές ανισότητες; Η φτώχεια; ... Πολλοί κλέφτες στην ιστορία έχουν ηθικά νομιμοποιηθεί από τις κοινωνίες τους για την κλοπή κυρίως πλουσίων κι απόδοση κλοπιμαίων σε φτωχούς ή σε ομάδες κοινωνικά ευάλωτων ατόμων (π.χ. ο Ρομπέν των Δασών, διάφοροι γνωστοί ληστές). Στην περίπτωση των μελισσών υπάρχουν πάντα φρουροί που μάλιστα τις εποχές που λείπει η τροφή αυξάνουν. Έτσι έχουν εφεύρει κατάλληλο μηχανισμό προστασίας. Εμείς;
  • Η κλοπή δημόσιων περιουσιακών στοιχείων. Όταν αναφέρεται κανείς στο δημόσιο για τη λεηλασία, ίσως εννοεί κάποιον δημόσιο υπάλληλο ή πολιτικό σε υψηλή θέση ευθύνης που "έβαλε το δάχτυλο μέσα στο μέλι" (τι ωραία συσχέτιση με τις μέλισσες!) κι έκλεψε το κράτος με τις ενέργειές του, είτε προς όφελος δικό του είτε προς όφελος τρίτων (με δωροδοκία). Φυσικά υπάρχουν και οι κοινωνικά οργισμένοι εισβολείς που μπορούν να καταστρέψουν ή να λεηλατήσουν δημόσια περιουσία για οποιοδήποτε λόγο δικαιολογεί κάποιες αντιδράσεις τους (καταλήψεις δημόσιων κτιρίων, απεργίες, κ.λ.π.). Εδώ όμως υπάρχει μια άλλη λογική και κοινωνική νομιμοποίηση ενεργειών εξαιτίας της δημοκρατίας, ακόμη κι αν οι επιπτώσεις στο κράτος δεν είναι καλές (άλλως θα είχαμε μη δημοκρατικό πολίτευμα κι οργάνωση). Ο νόμος προβλέπει ποινές για τους παραβάτες γενικώς. Πολλές φορές όμως από φαινόμενα μη δίωξης κάποιων πολιτικών ή δημοσίων υπαλλήλων που ενήργησαν παράνομα σε φαινόμενα διαφθοράς και δε διώκονται ή δε δικάζονται για να κριθούν από τη δικαιοσύνη, δημιουργείται οργή και απαίτηση να υπάρξουν άλλοι νόμοι που θα αντιμετωπίζουν καλύτερα αυτά τα φαινόμενα . Στην κοινωνία των μελισσών όταν δεν υπάρχει αρκετή τροφή στην κυψέλη οι κηφήνες (είναι αχρείαστοι τότε) είτε αποβάλλονται ή εκδιώκονται από την κυψέλη είτε αφανίζονται. Έτσι επέρχεται ισορροπία. Η κατανομή εργασίας σε συνδυασμό και με το σύστημα επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη ενός μελισσιού του επιτρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά, ως ένας πραγματικός οργανισμός και όχι ως μια απλή συνάθροιση ατόμων. Είναι καταπληκτική η πορεία μια μέλισσας που αλλάζει ρόλους και εργασία ανάλογα με τις ανάγκες και την εξέλιξή της κυψέλης στο χρόνο. Όσο μεγαλώνει αναλαμβάνει και νέους ρόλους στην κοινωνία των μελισσών. Μπορούμε ίσως να πάρουμε κάποιες ιδέες από την οργάνωση της εργασίας και της διοίκησης στη δομή της κοινωνίας των μελισσών ώστε να βελτιώσουμε την οργάνωση της ανθρώπινης εργασίας και διοίκησης. Η εναλλαγή ρόλων στα πλαίσια μιας δια βίου εκπαίδευσης κι εργασίας (ήδη γίνεται σε πολυεθνικές) θα ήταν μια καλή ιδέα και για το δημόσιο τομέα. Ίσως έτσι να αποφεύγαμε φαινόμενα διαφθοράς, επικράτησης κομματικών συνδικαλιστών σε κρίσιμα πόστα, προάγοντας τους παραγωγικούς δημόσιους υπαλλήλους κι εκπαιδεύοντας και τους υπόλοιπους σε ορθές πρακτικές, γνώσεις, διαδικασίες και δεξιότητες.
  • Η λεηλασία των ιδιωτών από το κράτος ή τις ιδιωτικές τράπεζες. Σ' αυτή την περίπτωση από νομοθετημένη τοκογλυφία, κάποιος που δε μπορούσε να πληρώσει κάποια οφειλή πληρώνει τα λεγόμενα πανωτόκια, με αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό ενός αρχικού χρέους ή οφειλής (φόροι, τέλη, τόκοι δανείων). Το αποτέλεσμα; Η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, ο στιγματισμός, πολλές φορές η φυλακή. Ποιος φταίει; Συνήθως κι οι δυο. Το κράτος κι οι τράπεζες γιατί δίνουν δάνεια, άδεια για επιχειρήσεις, επιδοτήσεις κ.λ.π. σε άτομα που δεν πληρούν τα κριτήρια βιωσιμότητας κι αποπληρωμής των όποιων οφειλών, υποχρεώσεων. Από την άλλη η σύγχρονη διεθνής κρίση πτωχεύει εύκολα ανθρώπους με απολύσεις, κλείνει επιχειρήσεις, κ.λ.π. σε μέχρι εχθές ευυπόληπτους πολίτες ή υγιείς επιχειρήσεις. Έτσι απαιτούνται νέοι νόμοι ή ρυθμίσεις ώστε να λειτουργήσει καλύτερα η κοινωνία και να μη δημιουργηθούν φτωχοί οι οποίοι μπορούν να κλέψουν και να λεηλατήσουν για να επιβιώσουν. Εδώ στις κυψέλες αυτός που νόμιμα λεηλατεί τις κυψέλες με την έννοια ότι συλλέγει το μέλι, είναι ο μελισσοκόμος. Αυτός είναι και ο υπεύθυνος να κρατήσει στη ζωή τον πληθυσμό των μελισσών που επιθυμεί δίνοντας κατάλληλη τροφή στις κυψέλες τις δύσκολες εποχές που δεν υπάρχουν άνθη (χειμώνας).
  • Η λεηλασία των κρατών από το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, τις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες, τους ιδιώτες μεγιστάνες επενδυτές και τα χρηματιστήρια. Εδώ η μελέτη περίπτωσης χωρών που έχουν προσφύγει στο Δ.Ν.Τ. ή έχουν πτωχεύσει (όπως και η χώρα μας), δείχνει άμεσα το μέγεθος τους προβλήματος. Άνθρωποι (!) που ανακάλυψαν το εύκολο κέρδος (μέλι κι εδώ!) των χρηματιστηριακών προϊόντων και των δανείων σε κράτη, κερδοσκοπούν ασύστολα με τοκογλυφικές τραπεζικές μεθόδους, με επιτόκια δυσβάστακτα, κ.λ.π. Εκεί που όλοι μιλούν για ανάπτυξη, αυτή δε μπορεί να έρθει ποτέ, γιατί υπάρχει φοβερή λεηλασία. Άρα πρέπει να υπάρξουν διεθνείς νόμοι και δικαιοσύνη που θα σταματούν αυτή την τρομερή λεηλασία και τον οικονομικό μαρασμό κρατών έως τη χρεωκοπία από ιδιώτες κροίσους πλούτου που επιτίθενται ληστρικά στις οικονομίες των κρατών και τα διεθνή νομίσματα μέσω των χρηματιστηρίων. Πολλές φορές ίσως αυτό γίνεται και με την υποστήριξη ισχυρών κρατών των οποίων πολίτες είναι αυτά τα άτομα. Έτσι οι ισχυρές κυψέλες (κράτη) επικρατούν και λεηλατούν τις αδύναμες κυψέλες (κράτη).
  • Η λεηλασία προσωπικών δεδομένων. Με τα ηλεκτρονικά συστήματα συλλογής πληροφοριών πολύ εύκολα διάφοροι μπορούν να μαζέψουν πληροφορίες που αφορούν καταναλωτικές συνήθειες, οικονομικά δεδομένα, φορολογικά και τραπεζικά δεδομένα, κ.λ.π. Οι πληροφορίες έχουν γίνει εμπορεύσιμο είδος. Πληροφορίες που μπορεί να συγκροτήσουν προφίλ ανθρώπων αξιοποιούνται από πολυεθνικές, τράπεζες, πολιτικούς, υπηρεσίες στο διαδίκτυο, κ.λ.π. Μοιάζει λίγο οργουελικό. Ακόμη κι όταν ψάχνεις κάτι στο διαδίκτυο, κι αυτό μια πληροφορία αξιοποιήσιμη κι εμπορεύσιμη είναι. Η ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων, οι διαδραστικές υπηρεσίες, η ολοένα και μεγαλύτερη συλλογή προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων στο διαδίκτυο και τους Η/Υ, οι οικονομικές συναλλαγές μέσω πιστωτικών καρτών, κ.λ.π. αναπτύσσουν εμπορία, εκμετάλλευση και λεηλασία δεδομένων από κυβερνοδιαρήκτες (Hackers-Crackers). Τι μπορούμε να κάνουμε για όλα αυτά;
Τελικά το θέμα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται λόγω της πολυπλοκότητας της σύγχρονης κοινωνίας των ανθρώπων. Μέσα σε λίγα χρόνια καταφέραμε να θεωρούμαστε και να γίνουμε επίγειος παράδεισος από εκατομμύρια οικονομικούς μετανάστες που λεηλατήθηκαν και λεηλάτησαν οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά τη χώρα μας. Επίσης καταφέραμε να λεηλατηθούμε άγρια από τους διεθνείς κερδοσκόπους και να είμαστε σε διαρκή διαδικασία πτώχευσης (παράγουμε λιγότερο πλούτο, από όσον ξοδεύουμε), αφού ούτε τους τόκους των δανείων μπορούμε να πληρώσουμε.

Μήπως χρειαζόμαστε τον κατάλληλο "μελισσοκόμο" που θα κλείσει τις τρύπες εισόδου των εισβολέων που μας λεηλατούν στην κυψέλη μας (χώρα μας);

Κάποιος μου είπε: "Μην ασχολείσαι με τις μέλισσες" γιατί η κοινωνία τους παραείναι σοσιαλιστική. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι δεν ασχολήθηκαν πολλοί όπως ο Αριστοτέλης τυχαία μ' αυτές. Εδώ σ' αυτό το άρθρο τόλμησα να θίξω απλώς το φαινόμενο της λεηλασίας. Προσπάθησα να βρω κοινά στοιχεία λεηλασίας από την κοινωνία των μελισσών και των ανθρώπων. Τα σχόλια δικά σας για διάλογο κι εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Ίσως να είναι ενδιαφέρον να αναπτύξουμε ιδέες για ένα μοντέλο κυψελιδικής ανάπτυξης που θα παίρνει στοιχεία από την οργάνωση των μελισσών και θα δίνει στοιχεία για καλλίτερη οργάνωση της κοινωνίας μας στον τομέα της ανάπτυξης και της παραγωγής πλούτου, γνώσης, ευημερίας και αντιμετώπισης των σύγχρονων προβλημάτων της κοινωνίας μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: